حمید فرخ‌نژاد در 28 فروردین سال 1348 در آبادان متولد شد. او سال‌های کودکی و نوجوانی خود را در آبادان می‌گذراند و در سال‌های ملتهب دفاع مقدس از نزدیک با جنگ مواجه می‌شود، مواجهه‌ای که به ایفای نقش او در فیلم‌های دفاع مقدس کمک کرده است.
تحصیلات
فرخ‌نژاد پس از گذراندن دوره دبیرستان، برای ادامه تحصیل به تهران آمد و از سال 1368 در دانشکده هنرهای زیبای تهران، در رشته کارگردانی تئاتر مشغول به تحصیل شد. او در همین سال‌ها با همسرش فروزان جلیلی‌فر آشنا می‌شود که دانشجوی رشته طراحی صحنه و لباس بوده است. این آشنایی به ازدواج می‌انجامد که حاصلش پسری به نام فرید است. جالب است که بدانید طراحی صحنه و لباس سریال «قهوه تلخ» مهران مدیری کار فروزان جلیلی‌فر است.
شروع کار حرفه‌ای
او کار حرفه‌ای خود را به‌عنوان دستیار کارگردان در سریال‌های نه‌چندان مطرح آغاز کرد و با فیلم « در کوچه‌های عشق» ساخته خسرو سینایی بود که اولین حضور خود به‌عنوان بازیگر را تجربه کرد. این تجربه به‌واسطه همکلاسی بودن حمید فرخ نژاد با سمیرا سینایی – دختر خسرو سینایی – حاصل شد. او پس از این فیلم 9 سال در هیچ فیلم و سریالی حضور پیدا نکرد. او درباره شروع کار حرفه‌ای خود با خسرو سینایی می‌گوید : «افتخار من جوایز متعدد از جشنواره‌های خارجی و جشنواره فجر نیست، افتخار من این است که کارم را با خسرو سینایی آغاز کرده‌ام.».
آغاز درخشش
فرخ‌نژاد پس از 9 سال و بعد از تجربه به‌عنوان مدیر تولید در فیلم «کوچه پاییز»، باز هم در فیلمی به کارگردانی خسرو سینایی حضور یافت و با بازی در فیلم «عروس آتش» و همین‌طور نوشتن فیلمنامه این فیلم با همکاری خسرو سینایی، توجه مخاطبین و منتقدین سینما را به خود جلب کرد.
فرخ‌نژاد از معدود بازیگران و نویسندگان سینما بود که در اولین حضور جدی‌شان در سینما، موفق به دریافت جایزه سیمرغ می‌شوند. او در هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر موفق می‌شود به خاطر بازی در فیلم «عروس آتش» سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را شکار کند و همچنین به همراه خسرو سینایی برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه می‌شود. در آن سال خانه سینما هم به این فیلم اقبال نشان داد و جوایز تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و بهترین فیلمنامه را برای این فیلم، به فرخ‌نژاد اهدا کرد. موفقیت‌های فرخ‌نژاد برای حضور در این فیلم به داخل مرزها محدود نشد، او در جشنواره‌های خارجی هم به خاطر نقش‌آفرینی در «عروس آتش» مورد تمجید قرار گرفت و موفق شد در جشنواره فیلم کارلووی واری جایزه بهترین بازیگر مرد را کسب کند.
«سفر سرخ»، کارگردان: حمید فرخ‌نژاد
«سفر سرخ» اولین و تنها تجربه فرخ‌نژاد به‌عنوان کارگردان است. او همچنین فیلمنامه این فیلم را هم نوشته است. « سفر سرخ» که در سال 1379 به تهیه‌کنندگی صداوسیما ساخته شد، این فیلم ضد جنگ سال‌ها برای اکران منتظر ماند و سرانجام بعد از ده سال در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این فیلم که از نگاه منتقدین فیلم ضعیفی بود، در این جشنواره توفیق پیدا نکرد.
فرخ‌نژاد می‌شود
هرچند یکی از دو تجربه مهم حمید فرخ‌نژاد در اوایل دهه 80 برای سال‌ها توقیف شد، اما حضور در دو فیلم به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا در همین سال‌ها بود که از حمید فرخ‌نژاد، حمید فرخ‌نژاد ساخت. نام فرخ‌نژاد با بازی در دو فیلم تحسین شده «ارتفاع پست» در سال 1380 و «به رنگ ارغوان» در سال 1383 بیش‌ازپیش بر سر زبان‌ها افتاد. بازی در «ارتفاع پست» انتخاب فرخ‌نژاد به‌عنوان بهترین بازیگر مرد سال از نگاه منتقدان مجله فیلم را به دنبال داشت. بازی فرخ‌نژاد در فیلم «به رنگ ارغوان» هم مورد تحسین قرار می‌گیرد، فیلم جنجالی‌ای که فرخ‌نژاد در آن نقش یک مأمور اطلاعاتی را بازی می‌کند. «به رنگ ارغوان» پس از توقیف کامل در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی، در دوره ریاست جمهوری بعدی رفع توقیف و در بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برنده پنج سیمرغ بلورین ازجمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد و بازی حمید فرخ‌نژاد در آن، به‌شدت مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفت.
او بعد از بازی در «عروس آتش» و «ارتفاع پست» تصمیم می‌گیرد که از تکرار بازی‌هایش جلوگیری کند، فرخ‌نژاد به همین دلیل بازی در فیلم‌های مهمی مثل «دوئل» را رد می‌کند: «هرچند از تصمیمم پشیمانم اما در آن زمان این تصمیم یک تصمیم درست و حرفه‌ای بود. نمی‌خواستم طوری ادامه دهم که هر وقت کسی در سینما به دنبال یک آبادانی می‌گشت بیاید سراغ من.»
فرخ‌نژاد همچنین اولین و تنها حضور تئاتری خود را در همین سال‌ها و با بازی در نمایش «شب هزار و یکم» به کارگردانی بهرام بیضایی تجربه کرد تا کار با مشهورترین کارگردان و نمایشنامه‌نویس تاریخ تئاتر ایران را هم در کارنامه داشته باشد.
فرخ‌نژاد و جشنواره فیلم مسکو
پس از شناخته شدن فرخ‌نژاد با بازی در فیلم‌های ابراهیم حاتمی کیا، بازی در فیلم «طبل بزرگ زیر پای چپ» ساخته کاظم معصومی اولین جایزه معتبر خارجی را برای او به همراه داشت. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد این فیلم با مضمون ضد جنگش مورد توجه جشنواره‌های خارجی قرار بگیرد، «طبل بزرگ زیر پای چپ» در جشنواره فیلم مسکو مورد اقبال قرار گرفت و برای حمید فرخ‌نژاد جایزه بهترین بازیگر مرد را به همراه داشت.
همکاری با اصغر فرهادی
حمید فرخ‌نژاد با بازی در فیلم «چهارشنبه سوری» به کارگردانی اصغر فرهادی بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفت. فرهادی که تا سال 1384 چندان نام‌آشنا نبود، با فیلم «چهارشنبه سوری» به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شد. همچنین مورد توجه قرار گرفتن این فیلم در جشنواره فیلم فجر و جوایز متعددش، به بیش از پیش دیده شدن تمام عوامل این فیلم از جمله حکید فرخ‌نژاد کمک کرد.
سال‌های کم‌فروغ در سینما، تجربه در تلویزیون
سال‌های نیمه دوم دهه 80 سال‌های کم‌فروغ فرخ‌نژاد در سینما بود. او بعد از «چهارشنبه سوری» تا سال 1390 در 12 فیلم سینمایی بازی کرد که هیچ‌کدام چندان مورد توجه قرار نگرفتند؛ جز بازی در «شب واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی که برای حمید فرخ‌نژاد جایزه بهترین بازیگر مرد پنجاه و چهارمین دوره جوایز سینمای آسیا و اقیانوسیه را به همراه داشت. البته شایعاتی درباره فیلم «شب واقعه» وجود دارد که در جشنواره فیلم فجر، قرار بر این بوده که جایزه نقش اول مرد به فرخ‌نژاد برسد اما در آخرین ساعات به دلایل نامعلومی برنده این جایزه عوض می‌شود. او در این باره می‌گوید: «گاهی با خودم فکر می‌کنم که آیا واقعاً تحسین چنین آدم‌هایی و جایزه چنین جشنواره‌ای ارزش این‌همه کشمکش و هیاهو را دارد؟ تقریباً مطمئن شده‌ام که با خودم مشکل دارند نه بازی‌ام.»
در این سال‌ها فرخ‌نژاد بیشتر با بازی در سریال‌های تلویزیونی و شبکه خانگی دیده می‌شود. او که در سال 1378 اولین تجربه بازی در یک سریال تلویزیون را با بازی در سریال «آغوش‌های خالی» ساخته وحید نیکخواه آزاد از سر گذرانده بود، در سال 1386 این بار در سریال تلویزیونی‌ای به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا حضور یافت و پس از دو تجربه سینمایی با او، سومین تجربه مشترکشان را در سریال تلویزیونی «حلقه سبز» تجربه کرد. سریالی که در آن فرخ‌نژاد نقشی متفاوت ایفا کرد و بیش از هر بازی دیگرش در این سال‌ها، با بازی در این سریال مورد توجه قرار گرفت.
او همچنین در سال 1389 اولین تجربه حضورش در یک سریال شبکه خانگی را تجربه کرد و با بازی در سریال «قلب یخی» به کارگردانی محمدحسین لطیفی - که اولین سریال بخش خصوصی ایرانی بود – مورد توجه قرار گرفت.
فرخ‌نژاد پرحاشیه
وجه دیگر شخصیت حمید فرخ‌نژاد سیاسی بودن او و اظهارنظرهای سیاسی اوست. او که در سال 88 از مهم‌ترین حامیان سینمایی جنبش سبز بود و در میتینگ‌های انتخاباتی میرحسین موسوی شرکت می‌کرد، در سال‌های بعدی به حمایت خود از حزب اصلاح‌طلب ادامه داد و با حمایت از این جریان در انتخابات مجلس سال 92 خبرساز شد. او همچنین نگاه سیاسی خود را در سینما هم دنبال می‌کند و مدعی است که پیشنهاد بازی در فیلم‌هایی مثل «قلاده‌های طلا»،«اخراجی‌ها» و «ماه گرفتگی» را رد کرده است. هرچند او حضور در فیلم «ماه گرفتگی» را قبول می‌کند و برای بازی در این فیلم تست گریم هم می‌دهد و عوامل فیلم درخواست‌های مالی غیرحرفه‌ای او را دلیل قطع همکاری با فرخ‌نژاد می‌دانند اما حداقل ژست سیاسی فرخ‌نژاد غیر قابل انکار است. او درباره فیلم «اخراجی‌ها» می‌گوید: «ملتی با این پیشینه و سابقه فرهنگی، نباید پرفروش‌ترین فیلم سینمایی تاریخش اخراجی‌ها باشد.»
البته اخیراً فرخ‌نژاد با پستی در شبکه‌های اجتماعی، از حمایت از اصلاح‌طلبان اظهار پشیمانی می‌کند که این پست به‌سرعت حذف می‌شود.
شروع درخشان دهه 90
فرخ‌نژاد پس از چند سال کم فروغ در سینما، در سال 90 باز هم نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت. او با بازی در دو نقش متفاوت در فیلم‌های «روزهای زندگی» ساخته پرویز شیخ طادی و «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی مجددا توجه منتقدین سینما را به خود جلب کرد. هرچند حواشی مربوط به توقیف و عدم اکران «گشت ارشاد» و بی‌توجهی داوران جشنواره فجر به بازی فرخ‌نژاد در «روزهای زندگی» برای او جایزه‌ای به همراه نداشت، اما این نقش‌های متفاوت در ژانرهای کمدی و دفاع مقدس، تحسین بسیاری را از جانب منتقدین و مخاطبان برای او به همراه داشت و حتی تمجید سختگیرترین منتقدان سینمای ایران، از جمله مسعود فراستی را موجب شد.
سال 91 دومین سیمرغ بازیگری و سومین سیمرغ فرخ‌نژاد در مجموع را به همراه داشت. فرخ‌نژاد برای بازی در فیلم «استرداد» ساخته علی غفاری، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. هرچند اغلب منتقدین جوایز فیلم استرداد در جشنواره فجر را حاصل محافظه‌کاری داوران جشنواره می‌دانند اما به‌هرحال می‌توان به دلیل نادیده گرفته شدن بازی فرخ‌نژاد در فیلم‌های «گشت ارشاد» و «روزهای زندگی» این جایزه را حق او دانست.
او در ادامه سال‌های بازیگری خود در دهه 90، با بازی در فیلم‌هایی مانند «زندگی مشترک آقا و خانم محمودی»، «مردن به‌وقت شهریور»، «خوب، بد، جلف»، «هیهات» و «گشت ارشاد 2» به درخشش خود ادامه داد تا این‌که امروز به‌عنوان یکی از بهترین بازیگران سینمای ایران شناخته می‌شود.
